Tips 4
Ráhkat Oh-shit plána
Smávvamánnáváhnemiid eallimis leat hástalusat. Ráhkat plána mainna ráhkkanat dasa maid galggat dahkat gáibideaddji dilálašvuođain, ja geas sáhtát jearrat veahki.
Šatta diđolažžan mainna sáhtát huššaluvvat, ovdamearkka dihte go leat unnán borran dahje unnán oađđán. Ráhkat ja geavat Oh shit - plána mii muitala maid lea jierpmálaš bargat gáibideaddji dilálašvuođain, ja gii sáhttá du veahkehit jus dárbbašat veahki
Don vásihat gáibideaddji dilálašvuođaid go oaččut mánáid, muhto buorre ráhkkaneapmi sáhttá dahkat álkibun gieđahallat dili. Jus jurddašalat dilálašvuođaid birra mat sáhttet čuožžilit - ovdalgo čuožžilit - de sáhtát ráhkadit plána dasa maid galggat dahkat. Buot mánát ja váhnemat leat iešguđetláganat, muhto leat muhtun hástalusat mat leat seammaláganat. Njuoratmánná gii čierru, unnán oađđit, ihkku gohcit ja ođđa árgabeaivi ođđa ovddasvástádusain lea gáibideaddji ollu aiddošaddan váhnemiidda. Don it sáhte ráhkkanan juohke diŋgii, muhto mii sávvat min 10 jierpmálaš cavgileami sáhttet addit dutnje veaháš máhtu ja muhtun oadjebas ja buriid rávvagiid go muhtun váttis dilálašvuođat čuožžilit. Don sáhtát ovdamearkka dihte lohkat eambbo 5. cavgileamis manin njuoratmánát čirrot ja movt sáhtát veahkehit. Leage rehálaš, ja jeara rávvagiid ja veahki jus leat eahpesihkar!
Muhtun ollesolbmot sáhttet duskkástuvvot ja neavrrasmillii šaddat jus leat boradan unnán, earát ges dárbbašit oađđit ollu vai doibmet buoremusat. Lea dehálaš váldit dán duođas go bidjá fásta áiggiid biepmuide, vai ii vajálduhte boradit, ja fuolahit ahte oađđá nai doarvái. Diđolažžan šaddat iežat várrasignálaide go huššaluvvá, sáhttá vejolažžan dahkat buriid válljemiid dahkat, ovdalgo gárttat dovdduid háldui. Dakkár várrasignálat sáhttet mahkáš ahte lea oađđán unnán máŋgga beaivái, don ražat deavdime alla gáibádusaid mat dutnje leat, ollu diimmuid leat leamašan borahaga, dahje áiggi badjel leat dovdan iežat balus, váivvis dahje lihkoheapmin. Jus dus lea nu dahje don oainnát du guoibmi rahčá, de lea dehálaš hupmat dan birra, bivdit veahki, ja váldit vuostá veahki ja helpema. Ollugiin lea dilli nu, ja suohkanis oažžu ollu buori veahki ja bagadallama.
Muhtomin lea geahččalan dahkat buot maid sáhttá veahkehit máná, iige ávkkut su jeđđet, son liikká čierru. Mii olbmot gierdat dán dili iešguđet ládje; muhtumat nagodit váldit gulul, earát ges heađásmuvvet hirbmadit, huššaluvvet dahje suhttet. Dakkár dovdduiguin sáhttá váttis jurddašit čielgasit. Jus suhttu dahje heađásmuvvan čuohcá mánnái dahje earáide, de sáhttet šaddat duođalaš vaháguvvamat. Danin sáhttá buorre jus gávdno plána maid don galggat dahkat go don ii šat oro hálddašeame dili. Ii oktage mis leat ovttalágan, ja eat mii jaskkot seamma ládje ja mii iešguđet ládje válljet geas mii háliidit jearrat veahki. Danin juohkehaš mis ferte deavdit min iežas persovnnalaš, konkrehta ja praktihkalaš Oh-shit plána, vai leat ráhkkanan dasa movt juste mii dustet huššá ja duššástuvvama. Dan gávnnat vuollelis.
Don gávnnat nai Oh-shit plána 26.ja 27. siiddus váhnengirjjis man dearvvašvuođastašuvnnas juhket.
Jus fas dovddat huššaluvvama signálaid, de lea álkibut dahkat rievttes válljemiid ovdalgo gárttat dovdduid háldui.
Dán siiddu sisdoallu lea ráhkaduvvon ovttas Tone Emilie Løvjomås Spinnangeriin, guhte lea Stine Sofie Vuođđudusas spesiálabuohccedivššár ja fágaráđđeaddi.
